Objawy
Klasyczne objawy nieleczonej choroby trzewnej są związane z zaburzeniem trawienia pokarmów, co powoduje biegunkę, przelewania w jamie brzusznej i wzdęcia brzucha. U dorosłych dochodzi do niedożywienia z utratą masy ciała a u dzieci do zaburzeń wzrostu, niedokrwistości oraz zaburzeń metabolizmu kości. Niedawno wysunięto hipotezę, że nietolerancja glutenu powoduje nie tylko uszkodzenie jelita cienkiego (spłaszczenie kosmków jelitowych) ale również może spowodować uszkodzenie wątroby, zapalenie skóry, cukrzycę typu I oraz niepłodność .
Częstość występowania oraz diagnostyka
W wielu przypadkach objawy są zróżnicowane i mogą nie być silnie wyrażone. Nierzadko chorzy uskarżają się tylko na osłabienie, dyskomfort w jamie brzusznej czy zaburzenia rytmu wypróżnień. Dlatego u wielu chorych czas od wystąpienia dolegliwości do postawienia prawidłowej diagnozy jest bardzo długi. Często wykrywa się ją w wieku dorosłym. Do niedawna uważano, że choroba trzewna występuje u 1 jednej na 1500 osób ale nowe badania, z użyciem nowoczesnych testów serologicznych potwierdzają, że nietolerancja glutenu może dotyczyć nawet 1 na 100 osób. Jest bardzo prawdopodobne, że wiele osób ma nietolerancję glutenu nie wiedząc o tym fakcie.
Dla potwierdzenia rozpoznania niezbędne jest wykonanie endoskopii przewodu pokarmowego z pobraniem wycinków do badania mikroskopowego.
Dieta bezglutenowa
U chorych na chorobę trzewną stosujących dietę bezglutenową powoli pojawiają się zanikłe kosmki jelitowe i powraca prawidłowe funkcjonowanie jelit . Dla wielu osób stosowanie diety bezglutenowej oznacza jednak całkowitą zmianę ich życia. Gluten jest obecny w ziarnach pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia, które są podstawowym składnikiem takich codziennie spożywanych pokarmów jak pieczywo, płatki śniadaniowe, makarony, pizza, ciastka i cukierki. W praktyce problem jest jeszcze bardziej skomplikowany, ponieważ mąka z ziaren zawierających gluten jest również składnikiem np. panierki i różnych sosów, a nawet może być obecna w niektórych wyrobach wędliniarskich, takich jak kiełbasy i hamburgery. Ryż, ziemniaki i kukurydza nie zawierają glutenu i są ważnym zalecanym składnikiem diety u chorych na celiakię.
Poradnictwo
Stosowanie się do zaleceń diety bezglutenowej bywa niewygodne i zajmuje sporo czasu, ale chorzy powinni być świadomi, że w ich zasięgu znajduje się wiele źródeł służących im pomocą. Spotkanie z dietetykiem może pomóc w dobraniu odpowiednich produktów spożywczych i ustaleniu zasad zbilansowanego sposobu żywienia, które będzie smaczne a jednocześnie będzie pasować do indywidualnego trybu życia. Są dostępne listy produktów spożywczych dostępnych na rynku, które nie zawierają glutenu i mogą być bezpiecznie spożywane przez chorych na celiakię. W wielu państwach powstały stowarzyszenia chorych na chorobę trzewną, które służą materiałami informacyjnymi i pozwalają na wymianę informacji oraz wzajemne wsparcie.
Czy możliwe jest zapobieganie?
Ciągle nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób dochodzi do powstania celiakii, ale jest pewne, że często występuje ona w rodzinie osób, u których rozpoznano chorobę. Jedynym polecanym działaniem zapobiegawczym jest obecnie unikanie podawania dzieciom do 6 miesiąca życia produktów zawierających ziarno pszenicy.
Poprawa diagnostyki
Obecnie toczy się dyskusja, jak poprawić możliwości rozpoznawania choroby trzewnej. Jest to poważny problem, ponieważ u wielu osób z lekkimi objawami nie jest ona dotychczas wykrywana. Niektórzy eksperci proponują stosowanie badań przeglądowych całej populacji, inni sugerują wykonywanie badań krwi u osób z niedokrwistością, przewlekłym zmęczeniem, objawami zespołu jelita nadwrażliwego oraz osób pochodzących z rodzin chorych na celiakię.. Odradza się jednak samodzielnego stawiania diagnozy celiakii bez udziału lekarza i stosowaniu diety bezglutenowej „na wszelki wypadek”, ponieważ takie postępowanie może wyrządzić więcej szkody niż pożytku.
Prześlij komentarz